Tatimet dhe taksat qe duhen patur parasysh para se te kryhet cfare do lloji transaksioni mbi pasurine e paluajtshme.
1. Kalimi i së drejtës së pronësisë mbi pasuritë e paluajtshme, tokë dhe ndërtesë, tatohet me 10 për qind të fitimeve kapitale të realizuara. Ky paragraf nuk zbatohet në rastet e shkëmbimit të së drejtës së pronësisë mbi tokën me të drejtën e pronësisë mbi ndërtesën e ndërtuar mbi tokë. Në këtë rast tatimi i të ardhurave kryhet sipas procedurës së dhënë në nenin 20 të ligjit nr.8438, datë 28.12.1998 "Për tatimin mbi të ardhurat", të ndryshuar.
2. Individi që kalon të drejtën e pronësisë mbi pasurinë e paluajtshme, paguan tatimin para kryerjes së regjistrimit të kësaj pasurie, në përputhje me aktet ligjore përkatëse. Pasuria e paluajtshme nuk regjistrohet, pa provuar pagimin e detyrimit pranë zyrave vendore të regjistrimit të pasurive të paluajtshme.
3. Me kalim të së drejtës së pronësisë, kuptohet akti i shitjes apo akti i dhurimit të pasurisë së paluajtshme. Në kuptim të nenit 11 të ligjit "Për tatimin mbi të ardhurat", me termin "fitim kapital i realizuar" kuptohet diferenca ndërmjet vlerës në shitje dhe vlerës në blerje të pasurisë ndërtesë apo tokë.
4. Vlera në shitje e pasurisë së paluajtshme, përcaktohet në kontratën e noterizuar të shitjes, e cila është firmosur nga palët (shitësi dhe blerësi). Ne percaktimin e vleres se shitjes, çmimi i shitjes per meter katror nuk duhet te jete me i ulet se çmimi minimal fiskal i percaktuar sipas zonave te Tiranes ne tabelen bashkangjitur. Kontrata duhet të shprehë sipërfaqen në metër katror të pasurisë, çmimin për metër katror dhe vlerën e saj. Kontrata duhet të jetë e shoqëruar me hartën, planimetrinë dhe dokumentet e tjera, që shërbejnë për regjistrimin e pasurisë së paluajtshme. Në rastet kur individi kalon pronësinë, për herë të dytë e në vazhdim, për efekt të llogaritjes së fitimit kapital të realizuar do të merret diferenca midis vlerës së shitjes dhe vlerës së blerjes e përcaktuar në kontratën paraardhëse.
Shembull:
Një shoqëri ndërtimi i ka shitur individit A një apartament me vlerën 5 000 000 lekë. Ky individ e shet këtë apartament pas disa vjetësh, te një individ tjetër B, për 6 000 000 lekë.
Individi A do të tatohet me 10% të diferencës midis vlerës së shitjes 6 000 000 lekë dhe vlerës së blerjes 5 000 000 lekë.
Pra 10% x (6 000 000-5 000 000) = 100 000 lekë do të jetë tatimi mbi të ardhurat personale nga kalimi i së drejtës së pronësisë, i cili paguhet nga individi A.
PERSONAT FIZIKE E JURIDIKE qe shesin pasuri te paluajtshme paguajnë takse te kalimit te te drejtës se pronësisë ne këtë mënyrë:
• Për qytetin e Tiranës paguhet 1000 leke/m2 për sipërfaqe ndërtimi te shitur te destinuar për banim dhe 2000 lek/m2 për sipërfaqe ndërtimi te shitur te destinuar për biznes.
• Për pasuritë e tjera te paluajtshme taksa e kalimit te pronësisë është 2% e vlerës se shitjes.
SHPENZIMET E KONTRATES se shit-blerjes te noteri janë ne ngarkim te BLERESIT, përveç kur me marrëveshje parashikohet ndryshe.Te drejten e zgjedhjes se noterit e ka bleresi.
INDIVIDET DHE PERSONAT FIZIKE qe japin me qira pasuri te paluajtshme, paguajnë ne shtet 10% te qirasë mujore per dyqane e zyra dhe 5% te qirase mujore per banesa.
Ndersa PERSONAT JURIDIKE nuk paguajne TVSH-ne mbi qirane e pronave te tyre.
Taksat vendore mbi pasuritë e paluajtshme, te cilat paguhen nga pronari:
Ndërtesa banimi:
• Ndërtesa pas viti 1993 - 21,0 leke/m2/vit
2. Ndërtesa për tregti e shërbime:
• Shërbime shëndetësore, artizanale, social-kulturore, arsimore e shkencore - 140 leke/m2/vit
• Ndërtesa prodhimi - 140 leke/m2/vit
• Ndërtesa për shërbime tregtare, administrative etj - 200 leke/m2/vit
• Te tjera - 200 leke/m2/vit
3. Ndërtesa:
• Ne prone te organizatave jo fitimprurëse, fondacioneve - 50 leke/m2/vit
• Te amortizuara e te dëmtuara, prone shtetërore ose ish-prone shtetërore ku nuk zhvillohet aktivitet - 50 leke/m2/vit
4. Toka bujqësore:
• Kategoria I - IX: 4000 - 1300 leke/ha/vit
ZONA | CMF lekë/m2 |
Tiranë 1/1 Kinema “Ali Demi”, fusha e sportit, fshati Shkozë, depo e Ujit | 98,000 |
Tiranë 1/2 Poligrafiku, Shkoza, Autoktraktorët, fshati Shkozë, Lanabregas, Linzë, Sauk | 71,000 |
Tiranë 2/1 Piramida, stadiumi “Qemal Stafa” | 190,000 |
Tiranë 2/2 Pazari i Ri, 9-katëshet, shkolla “Avni Rustemi” | 137,000 |
Tiranë 2/3 Ministria e Jashtme, ambulanca nr.1, Bërryli | 115,000 |
Tiranë 2/4 Shkolla e Baletit, Ambasada Amerikane | 116,000 |
Tiranë 2/5 Qyteti Studenti, fakulteti ekonomik, Varrezat e Dëshmorëve, Sauk, Selitë | 89,500 |
Tiranë 3/1 Xhamllëku, Profarma, rruga “Bardhyl”, rruga “Kongresi i Manastirit”, bulevardi “Zhan D’Ark” | 81,000 |
Tiranë 3/2 Porcelani, IKV, Kinostudio, rruga “Hoxha Tahsim”, lana e vjetër, fshati Linzë | 67,000 |
Tiranë 4/1 Kompleksi i spitaleve, SHIK, oxhaku, Allias i Ri, fshati Tufinë | 75,000 |
Tiranë 4/2 Allias, rruga “Njazi Meka”, bregu i lumit, Alliasi i Ri, rruga “Myslym Keta”, “5 Maji” | 61,500 |
Tiranë 5/1 Ish-Blloku, Libri Universitar | 190,000 |
Tiranë 5/2 Stadiumi “Selman Stërmasi”, Shushica, liqeni artificial Parku Liqeni Artificial, rruga “Dora D’Istria”, Sauk, Selitë | 135,000 |
Tiranë 5/3 Kopshti Botanik, rruga “Komuna e Parisit”, “Liqeni Artificial” | 117,000 |
Tiranë 5/4 Hotel “Diplomat”, blloku “Vasil Shanto”, Selitë e vogël | 95,000 |
Tiranë 6 Shkolla Teknologjike, Kombinati, Vaqarr, Selitë, Yzberisht, Sharrë | 70,000 |
Tiranë 7/1 Gjykata e rrethit, ish-ekspozita “Shqipëria Sot” | 124,000 |
Tiranë 7/2 Blloku i ambasadave, Fakulteti i Inxhinierisë së Ndërtimit | 120,000 |
Tiranë 7/3 NSHRAK, Parku i Ministrisë së Brendshme, Fabrika e Bukës | 91,900 |
Tiranë 7/4 Unaza e re, fabrika e miellit, ish-fusha e aviacionit, Yzberish | 64,350 |
Tiranë 8/1 Selvia, gjimnazi “Partizani”, Tafajt | 112,000 |
Tiranë 8/2 Medreseja, farmacia nr.10, tregu industrial | 94,600 |
Tiranë 8/3 Tregu Industrial, fabrika Ajka, uzina Dinamo, bregu i lumit | 70,000 |
Tiranë 9/1 Piazza, gazeta “Zëri i Popullit”, gjimnazi “Sami Frashëri”, stacioni i trenit | 135,000 |
Tiranë 9/2 stacioni i trenit, arkiva, hipoteka, politeknikumi | 106,500 |
Tiranë 9/3 Rruga “Don Bosko”, Fabrika e Këpucëve, bregu i lumit, politeknikumi, rruga “Siri Kodra” | 72,000 |
Tiranë 10/1 PTT, Telekomi, Lidhja e Shkrimtarëve | 145,000 |
Tiranë 10/2 Rruga “Myslym Shyri”, Drejtoria e Policisë, Kisha Katolike | 142,800 |
Tiranë 10/3 Blloku i ambasadave, rruga e “Durrësit”, prokuroria | 110,000 |
Tiranë 11/1 Zogu i Zi, ish-Shkolla e Partisë | 88,000 |
Tiranë 11/2 Ferluti, ish-uzina Tirana, FIAT | 71,000 |
Tiranë 11/3 Laprakë, dogana, spitali ushtarak, bregu i lumit, Fushë Mëzez, Don Bosko | 62,500 |
Gjashtë komunat “VIP”
Teksa e gjithë Shqipëria është e ndarë në 64 qytete, gjashtë komuna kanë një status të veçantë. Ato janë zona shumë pranë qyteteve dhe shpesh herë çmimet e apartamenteve janë më të larta se sa në vetë qytetet. Gjashtë komunat “VIP” kanë këto çmime për metër katror:
Komuna Kërrabë 28,180
Komuna Shëngjin 49,720
Komuna Milot 34,786
Komuna Kashar 58,500
Komuna Dajt 57,800
Komuna Farkë 70,800